Μητρόπολη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου: Θεολογικό Επιστημονικό Συνέδριο για τον Μητροπολίτη κ.κ.Ιερόθεο

Δημοσιεύτηκε: Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2025

Περιλήψεις εἰσηγήσεων

Θεολογικὸ Ἐπιστημονικὸ Συνέδριο γιὰ τὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου

Τὸ ἀπόγευμα τῆς Παρασκευῆς, 21 Νοεμβρίου 2025, στὸ Wyndham Grand Hotel στὴν Ἀθήνα, ἄρχισε τὸ Ἐπιστημονικὸ Θεολογικὸ Συνέδριο μὲ τίτλο: «Μαθητεία στὴν Ὀρθόδοξη Θεολογία», στὸ ὁποῖο παρουσιάστηκε τὸ πλούσιο καὶ σημαντικὸ συγγραφικὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου. Τὸ Συνέδριο ἄνοιξε μὲ ὕμνους τῆς ἑορτῆς τῶν Ἁγίων Πατέρων, τοὺς ὁποίους ἀπέδωσε ὁ Βυζαντινὸς Χορὸς «Τρόπος», ὑπὸ τὴν διεύθυνση τοῦ Πρωτοψάλτου καὶ Δασκάλου τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης κ. Κωνσταντίνου Ἀγγελίδη.

Τὸν Παναγιώτατο Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο ἐκπροσώπησε ὁ Μητροπολίτης Κρήνης κ. Κύριλλος. Τὸν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ Πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμο ἐκπροσώπησε ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Χριστουπόλεως κ. Βαρνάβας. Πέρα ἀπὸ τὸν τιμώμενο Ἱεράρχη παρέστησαν: ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσοῦ κ. Ἀθανάσιος, οἱ Μητροπολίτες: Πατρῶν κ. Χρυσόστομος, Καστορίας κ. Καλλίνικος, Φιλαδελφείας κ. Μελίτων, Πισιδίας κ. Ἰώβ, Ἰταλίας κ. Πολύκαρπος καθὼς καὶ οἱ Θεοφιλέστατοι Ἐπίσκοποι Ρωγῶν κ. Φιλόθεος καὶ Τανάγρας κ. Ἀπόστολος. Ἐκ τοῦ Πατριαρχείου Βουλγαρίας παρέστη ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Ζνεπόλεως κ. Μελέτιος.

Μετὰ τὴν ἀπόδοση τῶν ὕμνων τὸν λόγο πῆρε ὁ Ἀναπληρωτὴς Καθηγητὴς τοῦ Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ΑΠΘ, κ. Νικόλαος Κόϊος, ὁ ὁποῖος ἀναφέρθηκε συνοπτικὰ στὸν σκοπὸ τοῦ Συνεδρίου, ἐνῶ ἔκανε λόγο γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ τιμωμένου Ἱεράρχου, τὸν ὁποῖο προσδιόρισε ὡς πνευματικὸ τέκνο δύο σύγχρονων Ἁγίων, τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου Μητροπολίτου Ἐδέσσης καὶ τοῦ Ἁγίου Σωφρονίου τοῦ Ἔσσεξ.

Τὸν λόγο στὴ συνέχεια πῆρε ὁ Γέροντας Ἐφραίμ, Καθηγούμενος τῆς Ἱ.Μ.Μ. Βατοπαιδίου, ὁ ὁποῖος ἀνέφερε ὅτι μὲ ἀφορμὴ τρεῖς ἐπετείους τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου, τὰ 30 χρόνια Ἀρχιερατείας, τὰ 50 χρόνια συγγραφῆς καὶ τὰ 80 χρόνια ἐπιγείου ζωῆς, ἡ Ἱερὰ Μονὴ τιμᾶ τὸ πρόσωπο καὶ τὸ ἔργο του. «Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἱερόθεος ἀναδεικνύει μὲ τὸ ἔργο του, τὸ ἁγιοπατερικό, τὸ συνοδικὸ καὶ τὸ ὑμνολογικὸ περιεχόμενο τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως καὶ ἔτσι προβάλλει στὶς ἡμέρες μας ὡς ἀσφαλὴς ὁδηγὸς γιὰ τὴν βίωση καὶ προβολὴ τῆς Ὀρθόδοξης Θεολογίας. Ἡ ἐντρύφηση στὰ συγγράμματά του ἀποτελεῖ πραγματικὴ Μαθητεία στὴν Ὀρθόδοξη Θεολογία, σημείωσε ὁ Γέροντας Ἐφραίμ.

Στὸ βῆμα ἀνέβηκε ἔπειτα ὁ Μητροπολίτης Κρήνης κ. Κύριλλος, ὁ ὁποῖος ἀνέγνωσε τὸν χαιρετισμὸ τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου. Στὸν χαιρετισμὸ ὁ Παναγιώτατος εὐχήθηκε τὴν εὐόδωση τῶν ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου καὶ τόνισε ὅτι ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου ἀσκεῖ τὴν πατερικὴ ἐμπειρικὴ θεολογία, ἡ ὁποία τρέφεται ἀπὸ τὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Ἀναφέρθηκε ἀκόμη ὅτι ὁ Σεβασμιώτατος ἀποδεικνύει ὅτι ὁ λόγος τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι ἀδιανόητο νὰ μένη στὸ περιθώριο τῆς συζητήσεων τῶν μεγάλων προβλημάτων τῆς ἐποχῆς μας.

Τὸν λόγο πῆρε μετὰ ὁ Ἐπίσκοπος Χριστουπόλεως κ. Βαρνάβας, ὁ ὁποῖος ἀνέγνωσε τὸν χαιρετισμὸ τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερωνύμιου, στὸν ὁποῖο ἐκφράζει τὴν χαρά του γιὰ τὴν διοργάνωση τοῦ Συνεδρίου. Σημειώνει ἀκόμη ὅτι ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου διακρίνεται γιὰ τὴν θεολογική του ἐμβρίθεια καθὼς καὶ γιὰ τὸ γεγονὸς ὅτι μπορεῖ νὰ μεταφέρη τὶς μεγάλες ἀλήθειες τῆς θεολογίας στὸν σύγχρονο κόσμο.

Κεντρικὴ εἰσήγηση Μητροπολίτη Καστορίας

Θεολογικὸ Ἐπιστημονικὸ Συνέδριο γιὰ τὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου

Μετὰ τὸ πέρας τῶν χαιρετισμῶν τὸν λόγο πῆρε ὁ Μητροπολίτης Καστορίας κ. Καλλίνικος, ὁ ὁποῖος ἐκφώνησε τὴν ἐναρκτήρια εἰσήγηση τοῦ Συνεδρίου. Εὐχαρίστησε τὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου, τὸν Καθηγούμενο Γέροντα Ἐφραὶμ καὶ τὴν Ὀργανωτικὴ Ἐπιτροπὴ γιὰ τὸ γεγονὸς ὅτι τοῦ ἔδωσαν τὴν κεντρικὴ ὁμιλία τοῦ Συνεδρίου. Τὸ πρῶτο μέρος τῆς ὁμιλίας τοῦ Μητροπολίτου Καστορίας ἀφοροῦσε τὰ βιογραφικὰ στοιχεῖα τοῦ τιμωμένου προσώπου, ὅπως τὴν πορεία του στὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο, ἀλλὰ καὶ τὴν δράση του σὲ διάφορα Ἱδρύματα τῆς Ἐκκλησίας.

Τὸ δεύτερο μέρος ἀφοροῦσε τὸ συγγραφικὸ ἔργο, γιὰ τὸ ὁποῖο, πέρα ἀπὸ τὸ περιεχόμενο, ὁ Μητροπολίτης κ. Καλλίνικος, μίλησε μὲ ἀριθμούς. Στὴ συνέχεια ἀναφέρθηκε στὰ ἐρευνητικά ἐνδιαφέροντα τοῦ κ. Ἱεροθέου, ὅπως στὴ θεολογία, ἀλλὰ καὶ στὴν ἀρχαία, νεώτερη καὶ σύγχρονη φιλοσοφία, ἐνῶ ἰδιαίτερη μνεία ἔκανε στὴν ὑπέρογκη συγγραφικὴ παραγωγὴ του καὶ στὸ γεγονὸς ὅτι ἔχει μεταφρασθῆ σὲ 28 γλῶσσες. Τόνισε ἀκόμη ὅτι ἀνέκδοτα βιβλία εἶναι πάνω ἀπὸ 20, τὰ ὁποῖα περιμένουν τὴ σειρά τους γιὰ νὰ δημοσιευτοῦν, ἐνῶ δὲν εἶναι λίγες καὶ οἱ ἐπιστολὲς τίς ὁποῖες ἔχει συγγράψει ὁ Σεβασμιώτατος.

Τὸ τρίτο μέρος τῆς ὁμιλίας του, ὁ κ. Καλλίνικος ἀναφέρθηκε σὲ κάποιες βασικὲς ἔννοιες καὶ στὸν χαρακτήρα τοῦ τιμωμένου Ἱεράρχη, ὅπως αὐτὰ ἀποτυπώνονται μέσα ἀπὸ τὸ πολυσέλιδο ἔργο του, καθὼς καὶ στὶς πνευματικές του καταβολές, ὅπως καὶ τὴν ἔμπνευση ποὺ ἄντλησε ἀπὸ σύγχρονους Ἁγίους καὶ Ἁγιορεῖτες πατέρες. Ἰδιαίτερη καὶ ἐκτενῆ ἀναφορὰ ἔκανε στὴν ἀλληλοπεριχώρηση τῶν πολλαπλῶν πλευρῶν τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου, ὅπως τὴν ποιμαντική, τὴν διοικητική, τὴν Ἀρχιερατικὴ καὶ τὴν κοινωνική. Κλείνοντας τὴν ὁμιλία του, ἀνέφερε ὅτι καταλαβαίνει τὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί τό παρομοιάζει μέ τὸ Λιμάνι τῆς Ναυπάκτου καί τὸ Κάστρο της. Τό Κάστρο συμβολίζει τὴν σταθερότητα καὶ τὸ Λιμάνι τὸ ἄνοιγμα στόν κόσμο μέ τὰ μηνύματα.

Α΄ Συνεδρία

Τὴν ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν κήρυξε ὁ ἐκπρόσωπος τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, Μητροπολίτης Κρήνης κ. Κύριλλος. Ἡ Α΄ Συνεδρία εἶχε τίτλο «Ἁγιορειτικὴ ἡσυχαστικὴ παράδοση – Σύγχρονοι Ἅγιοι», καί προήδρευσε τῶν ἐργασιῶν ὁ Μητροπολίτης Καστορίας κ. Καλλίνικος.

Πρῶτος ὁμιλητὴς ἦταν ὁ Ἀρχιμανδρίτης Ζαχαρίας Ζάχαρου, τοῦ ὁποίου τὴν ὁμιλία ἀνέγνωσε ὁ Ἡγούμενος τῆς Ἱ.Μ. Τιμίου Προδρόμου τοῦ Ἔσσεξ, Ἀρχιμ. Πέτρος, καί εἶχε τίτλο: «Ὁ σεπτὸς Ἱεράρχης μας Ἱερόθεος καὶ ἡ σχέση του μὲ τὸν Ἅγιο Σωφρόνιο». Στὴν ὁμιλία του ὁ Γέροντας Ζαχαρίας ἀνέφερε ὅτι ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος διάνοιξε νέες προοπτικὲς στὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου καὶ ἐκεῖνος μὲ τὴ σειρά του κόμισε ἀπὸ τὸν Ἅγιο πνευματικὴ γνώση, τὴν ὁποία καλλιέργησε καὶ μετέδωσε στὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ. Σημείωσε ἀκόμη ὅτι ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος ἀγάπησε τὴν θερμὴ καὶ φλογερὴ καρδιὰ τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου, καὶ ἐπεσήμανε ὅτι ὁ Ἅγιος συνέβαλε στὴν πνευματικὴ διαμόρφωση τῆς προσωπικότητας τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου.

Δεύτερη εἰσηγήτρια ἦταν Γερόντισσα Σιλουανή, Καθηγουμένη τῆς Ἱ.Μ. Γενεθλίου Θεοτόκου (Πελαγίας), τῆς ὁποίας ἡ ὁμιλία εἶχε τίτλο: «Ὁ Ἅγιος Καλλίνικος Ἐδέσσης κατὰ τὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεο». Ἡ Γερόντισσα σημείωσε ὅτι τὸ συγγραφικὸ ἔργο τοῦ Σεβασμιωτάτου ἔχει τὴν εὐλογία τόσο τοῦ Ἁγίου Σωφρονίου ὅσο καὶ τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου. Σημαντικὴ θέση μέσα στὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου ἔχουν καί ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἀφοροῦν τὸν Ἅγιο Καλλίνικο, ἐνῶ τόνισε ὅτι ὁ Σεβασμιώτατος ἔχει δηλώσει πὼς ἔμαθε τὴν ποιμαντικὴ στὴν Ἔδεσσα, ἀλλὰ καὶ τὸ μεγάλο σχολεῖο τῆς ἐμπειρικῆς Θεολογίας ἦταν ἡ συναναστροφὴ μὲ τὸν Ἅγιο Καλλίνικο. Στὴ συνέχεια τοῦ λόγου της ἀναφέρθηκε στὴν συγγραφικὴ πορεία τῶν βιβλίων ποὺ ἀφοροῦσαν τὴ βιωτὴ καὶ τὴ διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου καὶ μέσα ἀπό αὐτὴν τὴν πορεία ἐπεσήμανε τὸ πῶς δούλεψε ὁ Σεβασμιώτατος, ἀλλὰ καὶ πῶς ἔζησε ὁ ἴδιος τὸν Ἅγιο Καλλίνικο.

Μετὰ τὸ διάλειμμα μίλησε ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱ.Μ.Μ. Βατοπαιδίου, Ἀρχιμανδρίτης Ἐφραὶμ μὲ θέμα: «‘Ἡ Ἁγία Γνώση. Τὰ ὡραῖα τῶν ἔνδον’ – Ἡ ἡσυχία ὡς ἀπαραίτητη προϋπόθεση τοῦ Ἁγιασμοῦ». Ὁ Καθηγούμενος Γέροντας Ἐφραὶμ χαρακτήρισε τὸ ἔργο «Ἡ Ἁγία Γνώση. Τὰ ὡραῖα τῶν ἔνδον» ὡς ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικότερα ἔργα τῆς σύγχρονης θεολογικῆς γραμματείας καὶ τόνισε ὅτι ἤδη ἀπὸ τὶς πρῶτες σελίδες φανερώνεται ὅτι ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἱερόθεος κατανοεῖ τὴν Θεολογία ὡς πνευματικὴ ἐμπειρία καὶ ὄχι ὡς διανοητικὴ ἐνασχόληση. Ἐπεσήμανε δὲ ὅτι ἡ θεολογία, ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ τιμώμενου προσώπου, δὲν εἶναι προϊὸν στοχασμοῦ, ἀλλὰ προσευχῆς καὶ ἐμπειρίας. Στὴν ὁμιλία ὁ Γέροντας ἀσχολήθηκε μὲ τὴν σημασία τῆς ἡσυχίας στὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου. Προσεγγίζοντας τὸ ἔργο τοῦ Σεβασμιωτάτου, ὁ ὁμιλητὴς σημείωσε ὅτι ἡ πνευματικὴ ζωὴ δὲν μπορεῖ νὰ ἐπιτευχθῆ χωρίς τὴν ἄσκηση τῆς ἡσυχίας καὶ τόνισε ὅτι ἡ ἡσυχία εἶναι ἡ ἀληθινὴ προϋπόθεση τῆς γνώσης τοῦ Θεοῦ. «Ὁ Ἡσυχασμὸς δὲν εἶναι φυγὴ ἀπὸ τὸν κόσμο, ἀλλὰ τρόπος θεραπείας τοῦ κόσμου», τόνισε ὁ Γέροντας Ἐφραίμ, ἐνῶ σὲ ἄλλο σημεῖο ἀνέφερε ὅτι «μέσα ἀπὸ τὴ γλώσσα τοῦ συγγραφέα ἀναδύεται ἡ οὐσία τῆς Ὀρθοδοξίας».

Τὸν λόγο ἔλαβε στὴ συνέχεια ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱ.Μ. Σίμωνος Πέτρας, Ἀρχιμανδρίτης Ἐλισαῖος, τοῦ ὁποίου ἡ ὁμιλία εἶχε τίτλο: «Ὁ Ἅγιος Παΐσιος βιογραφούμενος». Ὁ Γέροντας Ἐλισαῖος ἀνέφερε ὅτι ἔχει ἀσχοληθῆ μὲ τὰ βιβλία τοῦ Σεβασμιωτάτου, τὰ ὁποῖα εἶναι σχετικὰ μὲ τὸν Ἅγιο Παΐσιο καί ἔκανε μιὰ μικρὴ εἰσαγωγὴ στὸν χαρακτήρα καὶ τὸ περιεχόμενο τῶν βιβλίων. Τὰ βιβλία αὐτὰ ἀποβλέπουν στὴν ἀποτύπωση αὐτοῦ τοῦ αὐτοβιογραφικοῦ λόγου τοῦ Ἁγίου, ἀνέφερε ὁ Γέροντας Ἐλισαῖος. Ἰδιαίτερη ἀναφορὰ ἔκανε στὴν ἐπίσκεψη τοῦ Ἁγίου Παϊσίου στὴν Ἱ.Μ. Σίμωνος Πέτρας, ὅπου συνοδευόταν ἀπὸ τὸν Σεβασμιώτατο Ἱερόθεο. Στὸν λόγο του ὁ Καθηγούμενος Ἀρχιμ. Ἐλισαῖος, ἀναφέρθηκε στὴν σχέση καὶ τὴν ἐπιρροὴ τοῦ Ἁγίου Παϊσίου στὸν Μητροπολίτη κ. Ἱερόθεο, ἐνῶ σημείωσε ὅτι ὁ Σεβασμιώτατος δὲν περιγράφει ἁπλῶς τὸν Ἅγιο, ἀλλὰ τὸν ἀφομοιώνει. «Τὸ φῶς ποὺ ἐκπέμπει ὁ Ἅγιος Παΐσιος περνᾶ ἀπὸ τὸ πρίσμα τοῦ Σεβασμιωτάτου» ἀνέφερε ὁ Καθηγούμενος.

Τέλος, μίλησε ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱ.Μ. Σταυρονικήτα, Ἀρχιμανδρίτης Τύχων μὲ θέμα: «Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὡς Ἁγιορείτης»,. Ὁ Ἀρχιμανδρίτης Τύχων ἑστίασε σὲ αὐτὸ τὸ σημαντικὸ βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου, τὸ ὁποῖο κομίζει σημαντικὲς πτυχὲς καὶ πληροφορίες πρὸς τοὺς ἀναγνῶστες τοῦ σύγχρονου κόσμου γιὰ τὸν βίο καὶ τὴ θεολογία αὐτοῦ τοῦ σπουδαίου Ἁγίου καὶ τόνισε τὴ σημασία τῆς ἐφαρμοσμένης θεολογίας τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. Κατὰ τὸν ὁμιλητή ὁ Μητροπολίτης κ. Ἱερόθεος δὲν ἔρχεται νὰ προσθέση κάτι δικό του στὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία, ἀλλὰ ζῆ τὴν παράδοσή της. Ὁ Καθηγούμενος Ἀρχιμ. Τύχων, προσεγγίζοντας τὸ ἔργο τοῦ τιμώμενου προσώπου, σημείωσε ὅτι ὁ Ἅγιος μὲ τὰ γραπτὰ του ἔδειξε ὅτι τὸ Ἅγιον Ὄρος, δὲν εἶναι ἕνας τόπος, ἀλλὰ ἕνας τρόπος ζωῆς.

Β΄ Συνεδρία

Ἡ δεύτερη ἡμέρα τοῦ Συνεδρίου ξεκίνησε μὲ τὴ Β΄ Συνεδρία ποὺ εἶχε ὡς θέμα της Ἱστορικοκανονικὰ ζητήματα στὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου. Τῶν ἐργασιῶν προήδρευσε ὁ Καθηγητὴς τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Θεολογίας καὶ Χριστιανικοῦ Πολιτισμοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ΑΠΘ, κ. Ἀπόστολος Κραλίδης.

Πρῶτος ὁμιλητὴς ἦταν ὁ Μητροπολίτης Πατρῶν κ. Χρυσόστομος, ὁ ὁποῖος μίλησε μὲ θέμα: «Τὸ συνοδικὸ καὶ ἱεραρχικὸ πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας». Ὁ Σεβασμιώτατος μίλησε μὲ ἀφορμὴ δύο βιβλία τοῦ τιμώμενου Ἱεράρχη, τὰ ὁποῖα ἀσχολοῦνται μὲ τὸ πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας. Σὲ αὐτὰ τὰ βιβλία φαίνεται τὸ γνήσιο συνοδικὸ φρόνημα τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου. Ὁ Μητροπολίτης Πατρῶν κ. Χρυσόστομος ἀνέφερε ὅτι τὸ συνοδικὸ πολίτευμα εἶναι ἡ μόνη σωτήρια λέμβος μέσα σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο, Προσεγγίζοντας τὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου, τόνισε ὅτι οἱ ἱεροὶ Κανόνες δὲν εἶναι πολιτικὰ κείμενα, ἀλλὰ ἐκκλησιαστικά, ποὺ ἀποβλέπουν στὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας. Ἐξήγησε ἀκόμη στὸν λόγο του ὅτι τὸ συνοδικὸ πολίτευμα εἶναι ἀντίθετο τοῦ παπισμοῦ, ἐνῶ τὸ ἱεραρχικὸ ἀντίθετο τοῦ προτεσταντισμοῦ.

Στὴ συνέχεια ἔλαβε τὸν λόγο ὁ οἰκονομολόγος-συγγραφέας κ. Ἀναστάσιος Φιλιππίδης, καὶ μίλησε μὲ θέμα: «Ρωμιοὶ σὲ Ἀνατολὴ καὶ Δύση». Τὸ θέμα ἀφορᾶ βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου, τὸ ὁποῖο ἐξετάζει ζητήματα ταυτότητας τοῦ νεώτερου Ἑλληνισμοῦ καθὼς καὶ τὶς σχέσεις τοῦ νεώτερου Ἑλληνισμοῦ μὲ τὴν Δύση καὶ τόν χριστιανισμό. Διευκρίνισε ὅτι οἱ ὅροι αὐτοὶ δὲν εἶναι φυλετικοί, ἀλλὰ ἐνδεικτικοὶ ἑνὸς τρόπου προσέγγισης τῆς ζωῆς καὶ τοῦ κόσμου. Ὁ ὁμιλητὴς ἐξέτασε στὴ συνέχεια τὶς καταβολὲς καὶ ρίζες τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ στὸ Μεσαίωνα, καὶ τὴν ἀντίθεσή του μὲ τὶς ἀξίες τῆς Ρωμιοσύνης, ἐνῶ σὲ ἄλλο σημεῖο ἀνέφερε ὅτι ἡ Δύση ἔχει ἀνάγκη τὴ ρωμαίικη παράδοση.

Ἀκολούθως τὸν λόγο πῆρε ὁ Καθηγητὴς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Θεολογίας καὶ Χριστιανικοῦ Πολιτισμοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ΑΠΘ, κ. Κωνσταντίνος Χρήστου, ὁ ὁποῖος μίλησε μὲ θέμα: «Παλαιὰ καὶ Νέα Ρώμη – Ὀρθόδοξη καὶ Δυτικὴ παράδοση». Ὁ ὁμιλητὴς σημείωσε ὅτι γιὰ τὴν σκέψη τοῦ τιμώμενου Ἱεράρχη εἶναι κεντρικὸ θέμα ἡ σχέση Παλαιᾶς καὶ Νέας Ρώμης, ἡ ὁποία σημάδεψε τὴν διάσπαση τοῦ ἑνιαίου χριστιανικοῦ κόσμου. Ἀνέφερε ὅτι ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου στὸ ἔργο του αὐτό ἐντοπίζει ὅτι ἡ διαφορὰ μεταξὺ τῶν δύο αὐτῶν κόσμων προέκυψε κατὰ τὸν 4ο μὲ 5ο αἰῶνα, μὲ τὸ ἔργο τοῦ ἱεροῦ Αὐγουστίνου, ἐνῶ σημαντικὸ ρόλο ἔπαιξε καὶ ἡ εἰσβολὴ βαρβαρικῶν φύλων στὸν εὐρωπαϊκὸ χῶρο.

Τέλος, τὴν Β΄ Συνεδρία ἔκλεισε μὲ τὴν ὁμιλία του ὁ Μητροπολίτης Κρήνης κ. Κύριλλος, ὁ ὁποῖος μίλησε μὲ θέμα: «Τὰ συνοδικὰ καὶ πατριαρχικὰ κείμενα, Συνοδικὸς Τόμος τοῦ 1850 καὶ Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ 1928». Ὁ Μητροπολίτης Κρήνης σημείωσε ὅτι ὁ τιμώμενος Ἱεράρχης ζῆ κατ' ἐξοχὴν στὴν ἐποχή του, καὶ στεκόμενος σὲ στέρεο ἔδαφος συνομιλεῖ γιὰ τὰ προβλήματα τοῦ κόσμου μας. Ὁ ὁμιλητὴς ἀναφέρθηκε μὲ ἀφορμὴ τὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου στὶς σχέσεις καὶ στὴ διοίκηση τόσο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὅσο καὶ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Σημείωσε ὅτι ἡ Αὐτοκεφαλία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος δὲν εἶναι ἄσχετη μὲ τὴν κοινωνία της μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, καθὼς μιὰ τέτοια ἀνεξαρτησία θὰ προσομοίαζε μὲ μιὰ προτεσταντικοῦ τύπου σέκτα, ἐπί τῆς ὁποίας θὰ ἦταν εὔκολο νὰ βρῆ ἔρεισμα ὁ ἐθνικισμός. Τὸ Αὐτοκέφαλο, σημείωσε ὁ ὁμιλητής, θὰ λειτουργοῦσε ἔτσι διασπαστικὰ στήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας.

Γ΄ Συνεδρία

Στὴ Γ’ Συνεδρία μὲ θέμα τὶς Ποιμαντικὲς καὶ Βιοηθικὲς ὄψεις τοῦ ἔργου τοῦ Μητροπολίτη κ. Ἱεροθέου, προέδρευσε ὁ Μητροπολίτης Κρήνης κ. Κύριλλος.

Ὁ πρῶτος ὁμιλητὴς Πρωτοπρεσβύτερος Θωμᾶς Βαμβίνης, Γενικὸς Ἀρχιερατικὸς Ἐπίτροπος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ναυπάκτου, μίλησε μὲ θέμα: «Ἡ πράξη τῆς Ὀρθόδοξης ψυχοθεραπείας», μὲ ἀφορμὴ βιβλία τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου, τὰ ὁποῖα ἔχουν ὡς θέμα τους τὴν θεραπεία τῆς ψυχῆς κατὰ τὴν Ὀρθόδοξη παράδοση. Ὁ ὁμιλητὴς σημείωσε ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς δὲν εἶναι θρησκεία, ἀλλὰ εἶναι θεραπεία. Μὲ ἀφορμὴ τοὺς Κανόνες Συνόδων ἔδειξε τὴν πρακτικὴ τῆς ὀρθόδοξης ψυχοθεραπευτικῆς, κατὰ τὴν ὁποία οἱ ἄνθρωποι δὲν χωρίζονται σὲ καλοὺς καὶ κακοὺς μὲ ἠθικιστικὰ κριτήρια, ἀλλὰ σὲ θεραπευμένους καὶ ἀθεράπευτους. Σημείωσε, ἐπίσης, ὅτι γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὁ ψυχικὰ ἀσθενὴς ἄνθρωπος δὲν εἶναι αὐτὸς ποὺ πάσχει ἀπὸ κάποια νόσο, ἀλλὰ ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἔχει ἀπομακρυνθῆ ἀπὸ τὸν Θεό. Ὁ π. Θωμᾶς ἀνέφερε ὅτι ὁ Σεβασμιώτατος ἀσκεῖ μιὰ ὀρθόδοξη θεραπευτικὴ μέσῳ τῶν συγγραμμάτων του.

Ἑπόμενος ὁμιλητὴς ἦταν ὁ Ὁμότιμος Καθηγητὴς Κοινωνιολογίας τῆς Θρησκείας καὶ Κοινωνικῆς Ἠθικῆς τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Θεολογίας καὶ Θρησκειολογίας τοῦ ΕΚΠΑ, κ. Ἀπόστολος Νικολαΐδης μὲ θέμα: «Ἡ διαλεκτικὴ συνάφεια θεολογίας καὶ ποιμαντικῆς στὸ συγγραφικὸ καὶ ποιμαντικὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου». Ὁ Καθηγητής, μέσα ἀπὸ τὴν προσέγγιση τοῦ ἔργου τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου, σημείωσε ὅτι ἡ Θεολογία δὲν ὑπάρχει γιὰ τὸν ἑαυτό της, ἀλλὰ γιὰ νὰ διακονῆ τὸν ἄνθρωπο στὴν καθημερινότητά του, μέσα ἀπὸ τὴν θεραπευτική της πρακτική. Ἡ Θεολογία ἀπό αὐτὴν τὴν ἄποψη εἶναι ἐπισπεύδουσα ποιμαντικὴ ἀρχή. Στὴ συνέχεια ὁ κ. Νικολαΐδης μίλησε γιὰ τὸν θεολογικὸ λόγο μέσα στὴν ποιμαντικὴ πράξη, καθὼς ὁ τιμώμενος Ἱεράρχης εἶναι ἐπίσης καὶ ποιμένας, ὁ ὁποῖος καλεῖται νὰ εἶναι πατέρας καὶ ἀδελφός. Σχετικὰ μὲ τὸ ἔργο τῆς ψυχοθεραπείας ὁ ὁμιλητὴς σημείωσε ὅτι ὁ ἱερέας εἶναι θεραπευτὴς καὶ χρειάζεται ἐμπειρία γιὰ νὰ μὴν ὁδηγηθῆ τὸ ποίμνιο σὲ ἀδιέξοδα, ἐνῶ τόνισε ὅτι ἡ θεραπεία λαμβάνει χώρα στὴν Ἐκκλησία καὶ στὴν Θεία Λειτουργία.

Τὸν λόγο στὴ συνέχεια ἔλαβε ὁ κ. Τρύφων Σπυριδωνίδης, πυρηνικὸς ἰατρὸς καὶ Διευθυντὴς τοῦ ΕΣΥ, τοῦ ὁποίου ἡ ὁμιλία εἶχε θέμα: «Βιοηθικὴ καὶ Βιοθεολογία». Ὁ κ. Σπυριδωνίδης ἀναφέρθηκε ἐκτενῶς στὴ σχέση τοῦ τιμώμενου Ἱεράρχη μὲ τὰ ζητήματα τῆς βιοηθικῆς, τῆς βιολογίας καὶ τῆς γενετικῆς, ἀλλὰ καὶ στὰ βιβλία ποὺ ἐκθέτει τὰ ζητήματα αὐτά. Στάθηκε ἐπίσης στὸν ὅρο «βιοθεολογία» καὶ στὴν ἱστορία της στὴν βιβλιογραφία, τόσο στὴν ἑλληνικὴ ὅσο καὶ στὴ διεθνῆ, ἐνῶ ἀναφέρθηκε σὲ βιοηθικὰ ζητήματα, ὅπως ἡ κλωνοποίηση, ἡ παρένθετη κύηση καθὼς καὶ ἡ εὐθανασία. Γιά τὸ τελευταῖο θέμα ὁ ὁμιλητὴς σημείωσε ὅτι κατὰ τὴν ἄποψη τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου, ἀποκλειστικὰ δικαιώματα ἐπὶ τῆς ζωῆς ἔχει μόνο ὁ Θεός, καθὼς ὁ ἄνθρωπος ἔχει τὸ εἶναι δεδανεισμένο, ἄρα δὲν εἶναι μιὰ αὐτόνομη ὕπαρξη. Τέλος, ὁ κ. Σπυριδωνίδης σημείωσε θεολογικὲς ἀρχὲς ποὺ μποροῦν νὰ προσανατολίσουν μιά ὀρθόδοξη πρακτική γι΄αὐτά τὰ ζητήματα.

Τελευταῖος ὁμιλητὴς τῆς Γ΄ Συνεδρίας ἦταν ὁ Ἀναπληρωτὴς Καθηγητὴς τοῦ Beth Israel Deaconess, τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τοῦ Harvard, κ. Βασίλειος Λιούτας, μὲ θέμα: «Ἀναφορὰ στὸ βιολογικὸ θάνατο, τὰ γηρατειὰ καὶ τὴν ἀνθρώπινη ἀσθένεια». Ὁ κ. Λιούτας ἀναφέρθηκε μὲ ἀφορμὴ τό βιβλίο τοῦ Σεβασμιωτάτου «Δερμάτινοι χιτῶνες» σημείωσε πλῆθος περιστατικῶν ἀπὸ τὴν ἰατρική του ἐμπειρία νευρολογικῶν ἀσθενειῶν, μὲ τὶς ὁποῖες ἔρχεται καθημερινὰ σὲ ἐπαφὴ καὶ στάθηκε στήν ἄποψη τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου γιὰ τὴν ἐκκοσμίκευση καὶ τὸν ἐκβιολογισμὸ τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης καὶ τοῦ θανάτου. «Ἡ βιολογικὴ ζωὴ δὲν ἐξαντλεῖ τὸ μυστήριο τοῦ ἀνθρώπου», σημείωσε ὁ ὁμιλητής. Ἀνέφερε ἀκόμη ὅτι αὐτὴ ἡ ἑρμηνεία τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς μὲ μετρήσιμους ὅρους καὶ κριτήρια λειτουργικότητας, εἶναι ἡ ρίζα γιὰ τὶς κάθε λογῆς πρακτικὲς εὐθανασίας.

Μετὰ τὸ πέρας τῶν ὁμιλιῶν ἀκολούθησε ἐνδιαφέρουσα συζήτηση γιὰ τὶς Συνεδρίες Α΄, Β΄ καὶ Γ΄ καὶ ἡ λήξη τῆς Γ΄ Συνεδρίας.

Δ΄ Συνεδρία

Ἡ Δ΄ Συνεδρία εἶχε ὡς θέμα της τὴν Πατερικὴ καὶ δογματικὴ θεολογία καὶ Ἑορτολογικὰ θέματα, τὰ ὁποῖα ἐντοπίζονται στὸ ἔργο τοῦ τιμώμενου Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου. Τῆς Συνεδρίας προήδρευσε ὁ Ὁμότιμος Καθηγητὴς Κοινωνιολογίας τῆς Θρησκείας καὶ Κοινωνικῆς Ἠθικῆς τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Θεολογίας καὶ Θρησκειολογίας τοῦ ΕΚΠΑ κ. Ἀπόστολος Νικολαΐδης.

Τὸν λόγο ἔλαβε πρῶτα ὁ Καθηγητὴς Δογματικῆς τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Θεολογίας καὶ Χριστιανικοῦ Πολιτισμοῦ τοῦ ΑΠΘ, κ. Βασίλειος Τσίγκος, ὁ ὁποῖος μίλησε μὲ θέμα: «Ἡ ἀνάδειξη τῆς δογματικῆς θεολογίας τοῦ πατρὸς Ἰωάννη Ρωμανίδη ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεο». Ἀνέφερε ἀρχικὰ ὅτι ὁ Μητροπολίτης κ. Ἱερόθεος ἀξιοποίησε ὅλη τὴν ἐμπειρία ποὺ ἔλαβε στὸ πλάϊ ἑνὸς ἀπὸ τοὺς σπουδαιότερους Ὀρθοδόξους θεολόγους, τὸν π. Ἰωάννη Ρωμανίδη. Ὁ κ. Τσίγκος σημείωσε ὅτι καρπὸς τῆς ἐμπειρίας αὐτῆς, ἀλλὰ καὶ τῆς ἴδιας τῆς συγκρότησης τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου εἶναι ἕνας ἀμητὸς πονημάτων μὲ περιεχόμενο τὴν ἐμπειρικὴ θεολογία, ἐνῶ μεταξὺ ἄλλων σημείωσε ὅτι ἡ σκέψη τοῦ Σεβασμιωτάτου ἀνέδειξε τὴν χαώδη διαφορὰ ποὺ ὑπάρχει μεταξὺ τοῦ μεταφυσικοῦ καὶ ἀφηρημένου στοχασμοῦ καὶ τῆς ἁγιοπνευματικῆς καὶ ἐμπειρικῆς θεολογίας στὸ ἔργο τοῦ πατρὸς Ἰωάννη Ρωμανίδη. Ὁ ὁμιλητὴς στὴ συνέχεια τοῦ λόγου του συνόψισε τὰ στοιχεῖα ἐκεῖνα ποὺ ἐνδημοῦν στὴ σκέψη τοῦ πατρὸς Ἰωάννη Ρωμανίδη καὶ τὰ ὁποῖα ὁ Σεβασμιώτατος ἀνέδειξε μὲ τὸ ἔργο του. Ὁ Μητροπολίτης κ. Ἱερόθεος «ἄκουσε τὸν ρυθμὸ τῆς καρδιᾶς τῆς θεολογίας τῆς Ἐκκλησίας» μέσα ἀπὸ τὴν θεολογία του π. Ἰωάννη, τὴν παρουσίασε ἀνὰ ἑνότητες, θεματικὲς καὶ τὴν ἔκανε προσιτὴ στὸν κόσμο, σημείωσε ὁ ὁμιλητής.

Στὴ συνέχεια μίλησε ἡ κ. Μαρίνα Κολοβοπούλου, Καθηγήτρια Ἱστορίας Δογμάτων, τοῦ Τμήματος Θεολογίας ΕΚΠΑ, μὲ θέμα: «Τὸ πρόσωπο στὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση καὶ ἡ Μεταπατερικὴ θεολογία». Ἡ Καθηγήτρια σημείωσε ὅτι χαρακτηριστικὰ τῆς μετανεωτερικῆς ἐποχῆς ἔχουν ἐμφιλοχωρήσει στὸν λόγο τῆς Θεολογίας δημιουργώντας ἕνα διαφορετικὸ τοπίο, στὸ ὁποῖο θολώνουν οἱ παραδεδομένες ἀλήθειες τοῦ ὀρθόδοξου θεολογεῖν. Ἡ εἰσαγωγὴ φιλοσοφικῶν, πολιτικῶν καὶ πολιτισμικῶν ἐννοιῶν στὸν θεολογικὸ λόγο συνιστᾶ ἐπιστημονικὴ ἀνομία, σημείωσε ἡ ὁμιλήτρια. Σὲ αὐτὴν τὴν προοπτικὴ ποὺ ἔχει διαμορφωθῆ στὸ σημερινὸ κόσμο, τὸ ἔργο τοῦ τιμώμενου Ἱεράρχη ἔρχεται νὰ σταθῆ πατώντας στὴ στέρεη παράδοση ποὺ ἔρχεται ἀπὸ τὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας. Ἐκτενῆ ἀναφορὰ ἔκανε στὴν μεταπατερικὴ ἔννοια τοῦ προσώπου ποὺ διαμορφώθηκε τὰ τελευταῖα ἔτη στὴν χώρα μας, ἡ ὁποία σύμφωνα μὲ τὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου ἀποτελεῖ ἕνα φιλοσοφικῆς ἐμπνεύσεως δημιούργημα, δίχως ἔρεισμα στὴν πατερικὴ ἐμπειρία καὶ θεολογία.

Ἔπειτα τὸν λόγο ἔλαβε ὁ κ. Γεώργιος Παναγόπουλος, Καθηγητὴς Δογματικῆς τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στὴν Ἀνώτατη Ἐκκλησιαστικὴ Ἀκαδημία Ἀθηνῶν καὶ Adj. Prof. of Dogmatics τοῦ Antiochian House of Studies (CA, USA), τοῦ ὁποίου ἡ ὁμιλία εἶχε θέμα: «Σχολαστικὴ καὶ Πατερικὴ θεολογία σύμφωνα μὲ τὸν π. Ἰωάννη Ρωμανίδη». Ὁ κ. Παναγόπουλος σημείωσε ὅτι τὸ σύγγραμμα μὲ τὸ ὁποῖο ἔχει ἀσχοληθῆ ἀποτελεῖ τὴν καταγραφὴ ἄϋλου πολιτισμικοῦ ἀγαθοῦ, δηλαδὴ τὶς πανεπιστημιακὲς καταγραφὲς τῆς διδασκαλίας τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη, τοῦ ὁποίου τὴν θεολογία ὄχι μόνο δὲν πρόδωσε ὁ Μητροπολίτης κ. Ἱερόθεος, ἀλλὰ τὴν ἔχει «ἐξ ἀδιαιρέτου» μὲ τὸν π. Ἰωάννη, τόνισε. Ἀναφέρθηκε ἐν πρώτοις στὴν ἐκτενῆ θεματικὴ τοῦ ἐν λόγῳ πονήματος, ἐνῶ στὴ συνέχεια πέρασε στὴν ἐξέταση τῶν διαφορῶν τῆς πατερικῆς θεολογίας καὶ τοῦ σχολαστικισμοῦ. Ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὴν ἐμπειρικὴ θεολογία τοῦ π. Ρωμανίδη καὶ τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου, ὁ βιότοπος τοῦ δόγματος εἶναι ἡ ἡσυχαστικὴ πείρα καὶ παράδοση, ἐνῶ σὲ ἄλλο σημεῖο ἀνέφερε ὅτι ὁ π. Ρωμανίδης καὶ ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Ἱερόθεος στηρίζουν τὰ ἑρμηνευτικὰ κλειδιὰ τῆς θεολογίας τους στὴν ἐμπειρία τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος. «Οἱ Ναυπάκτου καὶ Ρωμανίδης συμπράττουν νοερῶς», σημείωσε ὁ ὁμιλητής.

Τελευταῖος ὁμιλητὴς γιὰ τὴν Δ΄ Συνεδρία ἦταν ὁ κ. Συμεὼν Πασχαλίδης, Καθηγητὴς Πατρολογίας – Ἁγιολογίας, στὸ Τμῆμα Κοινωνικῆς Θεολογίας καὶ Χριστιανικοῦ Πολιτισμοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ΑΠΘ, ὁ ὁποῖος μίλησε μὲ θέμα: «Ἱστορικὸ πλαίσιο καὶ πλουτισμὸς θεολογίας τῶν Δεσποτικῶν καὶ Θεομητορικῶν ἑορτῶν». Ὁ κ. Πασχαλίδης ἀναφέρθηκε στὰ ἑορτολογικὰ βιβλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου καὶ στὴ βιωματικὴ προοπτικὴ τοῦ σχεδίου τῆς Θείας Οἰκονομίας τὰ ὁποῖα ψηλαφῶνται μέσα ἀπὸ τὶς μεγάλες ἑορτὲς τῆς Ἐκκλησίας. Τὰ ἔργα αὐτὰ τόνισε ὅτι, ἐνῶ ἔχουν πολὺ μεγάλη θεολογικὴ οὐσία, δὲν εἶναι αὐστηρὰ ἀκαδημαϊκὰ ἐγχειρίδια, γεγονὸς ποὺ ἐπιτρέπει στὸν κάθε πιστὸ νὰ ἔχη πρόσβαση σὲ αὐτά. Κατὰ τὸν Μητροπολίτη κ. Ἱερόθεο «ἡ Χριστολογία συνδέεται στενὰ μὲ τὴν Θεοτοκολογία», ἀνέφερε ὁ ὁμιλητής. Ἀναφορικὰ μὲ τὸ βιβλίο του Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου γιὰ τὶς Θεομητορικὲς ἑορτές, ὁ κ. Πασχαλίδης σημείωσε ὅτι ἀποτελεῖ μιὰ «θεολογικὴ βιογραφία τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου».

Ε΄ Συνεδρία

Μετὰ τὸ διάλειμμα ξεκίνησε ἡ Ε΄ καὶ τελευταία Συνεδρία τοῦ Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου Θεολογίας, τῆς ὁποίας γενικὸ θέμα ἦταν ἡ ἀπήχηση τοῦ ἔργου τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου. Τῶν ἐργασιῶν προήδρευσε ὁ Καθηγητὴς Πατρολογίας – Ἁγιολογίας τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Θεολογίας καὶ Χριστιανικοῦ Πολιτισμοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ΑΠΘ, κ. Συμεὼν Πασχαλίδης.

Ἡ πρώτη ὁμιλήτρια Δρ. Φιλολογίας τοῦ ΑΠΘ, κ. Βασιλικὴ Μελικίδου, μίλησε μὲ θέμα: «Λήμματα καὶ ρήματα μαχόμενης θεολογίας». Ἡ κ. Μελικίδου σημείωσε ἐξ ἀρχῆς ὅτι ὁ Σεβασμιώτατος μέσα ἀπὸ τὸ ἔργο του ἔχει καταστήσει τὴ μικρὴ πόλη τῆς Ναυπάκτου, μεγάλη. «Τὸ ποίμνιο ἐκκινεῖ ἀπὸ τὴ Ναύπακτο καὶ ἐπεκτείνεται σὲ ὅλο τὸν κόσμο», σημείωσε χαρακτηριστικά. Προσεγγίζοντας τὸ ἔργο τοῦ τιμώμενου Ἱεράρχη, ἡ ὁμιλήτρια σημείωσε ὅτι ὅλα τὰ θέματα ἡ Ἐκκλησία πρέπει νὰ τὰ ἀντιμετωπίζη ἀπὸ τὴ δική της πλευρά, χωρὶς νὰ συμφωνῆ μέ τὰ ἑκάστοτε κακῶς κείμενα, ἐνῶ γιὰ τὸν σκοπὸ αὐτὸ ἀνέφερε τὴν ἀκάματη ἐργασία καὶ τὴν μελέτη τοῦ Σεβασμιωτάτου γιὰ τὰ κοινωνικά, φιλοσοφικὰ καὶ εὐρύτερα ἐπιστημονικὰ ἐπιτεύγματα τῆς ἐποχή μας. Χαρακτήρισε ἀκόμη τὸν Μητροπολίτη κ. Ἱερόθεο μαχόμενο θεολόγο στὸ πεδίο, ὁ ὁποῖος ἀποστρέφεται τὸν τίτλο ἑνὸς λογίου, ὁ ὁποῖος ἐργάζεται στὸ ἀποστειρωμένο καὶ ἀπομονωμένο ἐργαστήριό του. Ἡ ὁμιλήτρια τόνισε ὅτι ἴσως τὸ σημαντικότερο ἀντίκτυπο στὸν κόσμο ἔχει τὸ βιβλίο καὶ τὸ ἔργο τοῦ Σεβασμιωτάτου γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπευτική, ἀναφερόμενη σὲ δομὲς ὑγείας στήν Ἀμερικὴ καὶ στὴ Ρουμανία, τῶν ὁποίων οἱ πρακτικὲς ἑδράζονται τὶς ἀρχὲς ποὺ ἔχουν διατυπωθῆ ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη κ. Ἱερόθεο.

Τὸν λόγο ἔλαβε ἔπειτα ἡ Ἐπίκουρη Καθηγήτρια Ἱστορίας τῆς Τέχνης, τοῦ Τμήματος Ἱστορίας καὶ Ἀρχαιολογίας τοῦ ΕΚΠΑ, κ. Εὐθυμία Μαυρομιχάλη, ἡ ὁποία μίλησε μὲ θέμα: «Οἱ μεταφράσεις τῶν βιβλίων τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου». Ἡ ὁμιλήτρια τόνισε ὅτι τὰ μεταφρασμένα βιβλία τοῦ τιμώμενου Ἱεράρχη εἶναι μάρτυρες μιᾶς πρωτόγνωρης διάχυσης καὶ ἐπιδραστικότητας ἀνὰ τὴν ὑφήλιο. Οἱ ἀριθμοὶ δείχνουν τὴν ἔκταση τῆς ἐπίδρασης: 127 μεταφράσεις 37 βιβλίων του σὲ 28 γλῶσσες, ἐνῶ ἡ Ρουμανία εἶναι ἡ χώρα στὴν ὁποία ἔχει μεταφρασθῆ περισσότερο τὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου. Ἐκτενῆ ἀναφορὰ ἔκανε στὸ γεγονὸς τῶν ἀγγλικῶν μεταφράσεων τοῦ Σεβασμιωτάτου, καθὼς, ὅπως ἀνέφερε, ἀποτελεῖ γλώσσα βάσης. Τὰ ἀγγλικὰ, ὅπως σημείωσε ἡ κ. Μαυρομιχάλη, εἶναι ἡ γλώσσα ἀπὸ τὴν ὁποία τὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου δύναται νὰ μεταφρασθῆ σὲ κάθε ἄλλη, καθὼς δὲν ὁμιλοῦν ὅλοι οἱ μεταφραστὲς τὴν ἑλληνική, ἐνῶ ἀκόμη καὶ σὲ περιπτώσεις ποὺ ὁ μεταφραστὴς μεταφράζει ἀπὸ τὸ πρωτότυπο, στὴν πρώτη δυσκολία καταφεύγει στὴν ἀγγλικὴ μετάφραση. Στὴ συνέχεια τοῦ λόγου της ἀναφέρθηκε σὲ ἄλλες γλῶσσες ποὺ κινοῦν τὸ ἐνδιαφέρον, ὅπως τὰ κινεζικά, κορεατικά, πακιστανικὰ ἕως καὶ σουαχίλι, ἀλλὰ καὶ στὸ πιὸ διαδεδομένο βιβλίο τοῦ Σεβασμιωτάτου, τὸ «Μιὰ βραδυὰ στὴν ἔρημο τοῦ Ἁγίου Ὄρους».

Τελευταῖος ὁμιλητὴς τῆς Ε΄ Συνεδρίας ἦταν ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσοῦ κ. Ἀθανάσιος, τοῦ ὁποίου ἡ ὁμιλία εἶχε τίτλο: «Ὁ ἄνθρωπος κατὰ τὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεο». Ὁ Μητροπολίτης Λεμεσοῦ ἀναφέρθηκε μὲ βιωματικὸ τρόπο στὸν τιμώμενο Ἱεράρχη μὲ ἀφορμὴ τὴν συνομιλία του μὲ τὸν θανατοποινίτη Φρὰνκ Ἄτγουντ, ὁ ὁποῖος βαπτίσθηκε Ἀντώνιος καὶ κηδεύτηκε ὡς Ἐφραὶμ Μοναχός. Ἡ ἐν λόγῳ συνομιλία ξεκίνησε ἐν ἀγνοίᾳ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου, δεδομένου ὅτι ὁ Πανιερώτατος ἔστειλε στὸν Φρὰνκ Ἄτγουντ ἕνα βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου κ. Ἱεροθέου, σημαδεύοντας ἔτσι τὴν ἔναρξη μιᾶς πνευματικῆς συγγένειας. «Τὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτη Ναυπάκτου ἔχει μεγάλη πρακτικὴ ἀπήχηση στὸν κόσμο», σημείωσε ὁ Πανιερώτατος, ἐνῶ συμπλήρωσε σὲ ἄλλο σημεῖο χαρακτηριστικά: «πολὺ σημαντικὴ εἶναι ὅλη ἡ ἀλληλογραφία τοῦ Δεσπότη μὲ τὸν Ἀντώνιο». Κλείνοντας τὸν λόγο του, ὁ Πανιερώτατος ἀνέφερε ὅτι τὰ κείμενα τοῦ Μητροπολίτου Ἱεροθέου ἔχουν μέσα τους τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ ὠφελοῦν τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἔρχονται σὲ ἐπαφὴ μαζί τους.

Λήξη

Μετὰ τὸ πέρας τῶν ὁμιλιῶν κλήθηκε στὸ βῆμα ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος νὰ ἀντιφωνήση τὸ Συνέδριο.

«Τὸ παρὸν Συνέδριο θεωρῶ ὅτι ἦταν ἕνα δῶρο τοῦ Θεοῦ καὶ ἔτσι τὸ ἐξέλαβα», ἀνέφερε ἀρχικὰ ὁ Σεβασμιώτατος καὶ τόνισε πὼς «ὅ,τι ἔκανα στὴ ζωή μου εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ, δικές μου εἶναι μόνο οἱ ἁμαρτίες μου». Μὲ ἐξομολογητικὸ τρόπο ὁ Μητροπολίτης κ. Ἱερόθεος ἀναφέρθηκε στὴν πορεία τῶν μελετῶν καὶ τῆς συγγραφικῆς του πορείας ἀπὸ τὰ πρώιμα χρόνια τῆς νιότης του μέχρι καὶ τὴν περίοδο τῆς ὡριμότητάς του, κατὰ τὴν ὁποία αἰσθάνεται ἀκόμη μαθητευόμενος στὴν Ὀρθόδοξη Θεολογία. Σημείωσε ὅτι, ἐὰν εἶδε πιὸ μακριὰ στὴ θεολογία ἦταν διότι στάθηκε στοὺς ὤμους γιγάντων, μ’ αὐτὴ τὴν ἀφορμὴ προέβη σὲ μιὰ ἐκ βάθους εὐχαριστία τῶν δασκάλων του στὴ ζωὴ⋅ ἀπὸ τοὺς γονεῖς του μέχρι τοὺς πνευματικούς του Πατέρες καὶ Ἁγίους. Ὡς δικούς του προσωπικούς γίγαντες ἀνέφερε ὁ Σεβασμιώτατος «τοὺς Προφῆτες, τοὺς Ἀπόστολους καὶ τοὺς Πατέρες». «Ἡ Θεολογία ποὺ παρέλαβα ἔγινε ποιμαντικὴ καὶ ἦρθε σὲ συνάντηση μὲ τὰ ρεύματα τῆς ἐποχῆς μας», τόνισε ὁ Μητροπολίτης.

Ὁ τιμώμενος Ἱεράρχης στάθηκε στὴν πρωτοβουλία τοῦ Καθηγουμένου τῆς Ἱ.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Γέροντος Ἐφραίμ, νὰ διοργανώση μέσῳ τῶν συνεργατῶν του τὸ παρὸν Συνέδριο, δηλώνοντας τὴν εὐγνωμοσύνη του. Ἐξέφρασε εὐχαριστίες ἀκόμη, στὴν Ὀργανωτικὴ Ἐπιτροπή, στοὺς ἀνθρώπους ποὺ κοπίασαν, στοὺς εἰσηγητές, τὸν Παναγιώτατο Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο καὶ τὸν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμο.

Μετά στὸ βῆμα ἀνέβηκε ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱ.Μ.Μ. Βατοπαιδίου Γέροντας Ἐφραὶμ γιὰ τὴν λήξη τῶν ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου.

«Ἦρθε τὸ τέλος ἑνὸς ὀνείρου μας» εἶπε ἐξ ἀρχῆς ὁ Γέροντας Ἐφραὶμ καὶ σημείωσε ὅτι γνώρισε τὸν Μητροπολίτη κ. Ἱερόθεο μέσα ἀπὸ τὸ βιβλίο «Μιὰ βραδυὰ στὴν ἔρημο τοῦ Ἁγίου Ὄρους», ὅταν ἦταν ἤδη λαϊκός. «Εἶστε ἕνα σημεῖο τοῦ Θεοῦ στὸ πλήρωμα τῆς πανορθοδόξου Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ», εἶπε ὁ Γέροντας Ἐφραὶμ ἀναφερόμενος στὸν Σεβασμιώτατο. Στάθηκε ἰδιαίτερα στὸ πατερικὸ ἦθος ποὺ ἀποπνέει τὸ ἔργο τοῦ τιμώμενου Ἱεράρχη καὶ σημείωσε ὅτι δεῖγμα τοῦ πνευματικοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὅτι σέβεται τοὺς Γέροντές του, πράγμα ποὺ τήρησε στὴ ζωή του ὁ Μητροπολίτης κ. Ἱερόθεος. «Σᾶς εὔχομαι ταπεινὰ ὁ Θεὸς νὰ σᾶς ἀξιώση κι ἄλλα χρόνια» ἀνέφερε ὁ Γέροντας Ἐφραὶμ καὶ τόνισε πὼς «δὲν εἶναι ἁπλῶς ὅτι συγγράφετε, ἀλλὰ βιώνετε καὶ πληροφορεῖσθε», ἐνῶ χαρακτήρισε τὸ Συνέδριο ὡς «πνευματικὴ πανδαισία».

Σημειώνεται ὅτι ἀπὸ τὴ Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2025 οἱ ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου θὰ προβάλλονται στὴν τηλεόραση τῆς Πεμπτουσίας Pemptousia TV.

Πολυαρχιερατικὴ Θεία Λειτουργία στόν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης Ὁμονοίας μὲ ἀφορμὴ τὸ Ἐπιστημονικὸ Θεολογικὸ Συνέδριο «Μαθητεύοντας τὴν Ὀρθόδοξη Θεολογία»

Θεολογικὸ Ἐπιστημονικὸ Συνέδριο γιὰ τὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου

Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος χοροστάτησε στὴν Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου καὶ προεξῆρχε τῆς Πολυαρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίας στὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης Ὁμονοίας τὴν Κυριακὴ Θ΄ Λουκᾶ, 23 Νοεμβρίου 2025. Μὲ τὸν Σεβασμιώτατο συλλειτούργησαν ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καστορίας κ. Καλλίνικος καὶ ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Ζνεπόλεως κ. Μελέτιος (ἐκ τοῦ Πατριαρχείου Βουλγαρίας). Τοὺς Ἀρχιερεῖς πλαισίωσαν ὁ Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μεγίστης Μονῆς Βατοπαιδίου Γέρων Ἐφραὶμ καὶ πλειάδα ἱερέων καὶ διακόνων. Στὸ Ἱερὸ Βῆμα συμπροσευχόμενος παρέστη ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσοῦ κ. Ἀθανάσιος. Ἔψαλλε ἡ Ἑλληνικὴ Βυζαντινὴ Χορωδία ὑπὸ τὴ Διεύθυνση τοῦ Πρωτοψάλτου κ. Γεωργίου Κωνσταντίνου.

Στὸ κήρυγμά του κατὰ τὴν Πολυαρχιερατικὴ Θεία Λειτουργία ὁ Μητροπολίτης κ. Ἱερόθεος ὑπογράμμισε ὅτι «ἡ θεολογία... εἶναι ἡ πίστη καὶ ἡ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας» καὶ ὄχι ἁπλῶς μιὰ ἀκαδημαϊκὴ γνώση. Τόνισε ὅτι ἡ ἀληθινὴ θεογνωσία εἶναι ἐμπειρική, καρπὸς ἕνωσης μὲ τὸν Θεό: «Γιὰ νὰ μιλήση κανεὶς γιὰ τὸν Θεό, πρέπει νὰ ἔχη τὴ γνώση τοῦ Θεοῦ... συνδέεται μὲ τὴν κοινωνία καὶ τὴν ἕνωση μὲ τὸν Θεό». Ἀναλύοντας τὴν παραβολὴ τοῦ Ἄφρονος Πλουσίου ἀπὸ τὸ Εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, ἐπεσήμανε πὼς ὁ ἄνθρωπος ποὺ ζῆ «διαλογιζόμενος ἐν ἑαυτῷ» ὁδηγεῖται στὴν πνευματικὴ ἀρρώστια τῆς φιλαυτίας, «ρίζα τῶν παθῶν», ποὺ καθιστᾶ τὸν ἄνθρωπο «μισόθεο καὶ μισάνθρωπο». Ἀντίθετα, ἡ ὀρθόδοξη ζωὴ θεραπεύει τὸν ἐσωτερικὸ κόσμο τοῦ ἀνθρώπου, ξεκινώντας ἀπὸ «τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς».

Ἀναφερόμενος στὴν παράδοση τοῦ Ἁγίου Ὄρους, μετέφερε τὸν λόγο τοῦ Ἁγίου Ἐφραίμ τοῦ Κατουνακιώτη: «Δὲν ἐρχόμαστε στὸ Ἅγιον Ὄρος γιὰ νὰ προσευχηθοῦμε• ἐρχόμαστε γιὰ νὰ κάνουμε ὑπακοή. Ἡ ὑπακοὴ θὰ φέρη τὴν προσευχὴ καὶ ἡ προσευχὴ θὰ φέρη τὴ θεολογία». Ἡ θεολογία, πρόσθεσε, δὲν πρέπει νὰ "κλειδώνεται" στὸν ἑαυτό, ἀλλὰ νὰ προσφέρεται «σὲ ὅλη τὴν οἰκουμένη». Ὁλοκλήρωσε εὐχόμενος ὁ Θεὸς νὰ χαρίζη στοὺς πιστοὺς «τὴ γνώση, τὴν πνευματικὴ σοφία», ὥστε μέσα ἀπὸ τὴν ὑπακοή, τὴν προσευχὴ καὶ τὴ θεολογία νὰ γίνεται «γνώση γιὰ ὅλον τὸν κόσμο».

Ρεπορτάζ: Δημήτριος Χ. Παπαδόπουλος - Φωτογραφίες: Νῖκος Χαλκιόπουλος / ope.gr

Πηγὴ: Ὀρθοδοξία News Agency - Ἔναρξη - Εἰσηγήσεις - Πολυαρχιερατικὴ Θεία Λειτουργία

Ἐπιστημονικὸ Θεολογικὸ Συνέδριο - «Μαθητεία στὴν Ὀρθόδοξη Θεολογία» - Πρόγραμμα