Δημοσιεύτηκε: Τετάρτη 10 Μαΐου 2023
Νέο βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου
Πρόλογος
Ένα από τα πρώτα μαθήματα που ακούσαμε και μάθαμε από τους γονείς μας, τους πνευματικούς μας πατέρες, τους κατηχητές μας και τους δασκάλους μας είναι ότι η ζωή μας είναι δώρο του Θεού. Αυτός δημιούργησε τον κόσμο, Αυτός δημιούργησε και αναδημιούργησε τον άνθρωπο, Αυτός κατευθύνει την ζωή μας και ο,τι έχουμε είναι δώρο κατερχόμενο «άνωθεν εκ του Πατρός των φώτων».
Η θεολογία του δώρου είναι αυτή που επιλύει όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην ζωή μας. Εκλαμβάνουμε τα πάντα ως δώρα του Θεού, δώρα της μεγάλης Του αγάπης, και έπειτα καταλαβαίνουμε ότι πρέπει και εμείς να προσφέρουμε τον εαυτό μας ως αντίδωρο στον Θεό και τους αδελφούς μας. Ο τίτλος του βιβλίου Δώρο και Αντίδωρο δείχνει αυτή την αλήθεια.
Ο Απόστολος Παύλος γράφει: «Τι δε έχεις ο ουκ έλαβες; ει δε και έλαβες, τι καυχάσαι ως μη λαβών;» (Α΄ Κορ. δ΄, 7). Τα πάντα, ήτοι: η ζωή μας, τα χαρίσματα που έχουμε, η Βάπτισή μας και η μυστηριακή παρουσία μας στην Εκκλησία, που είναι το Σώμα του Χριστού, οι άγιοι που μας περιβάλλουν, η αποκάλυψη και η φανέρωσή τους, η ελπίδα της αιωνίου ζωής, η ορθόδοξη θεολογία που διακρίνεται από κάθε άλλη χριστιανική και θρησκευτική θεολογία, και πολλά άλλα είναι ευλογημένα δώρα του Θεού.
Το βιβλίο αυτό φανερώνει ένα μέρος από τα δώρα που μας χάρισε ο Θεός μέσα στο άπειρο έλεός Του. Η ευσεβής μητέρα μου ακόμη και πάνω στον πόνο της μακρόχρονης ασθένειάς της έλεγε: «Δεν είμαι άξια να Τον δοξάζω».
Αυτό μπορώ να επαναλάβω ως κληρονομιά που παρέλαβα από τους γονείς μου, τους πνευματικούς μου πατέρες, κυρίως τον άγιο Καλλίνικο Μητροπολίτη Εδέσσης, τους δασκάλους μου, τους συγχρόνους αγίους, τα πνευματικά μου παιδιά, γενικά από όλη την ζωή της Εκκλησίας που μου αποκάλυψε ο Θεός.
Η θεολογία του δώρου και το δώρο της θεολογίας είναι μια αιώνια έκφραση της ευγνωμοσύνης μου στον Τριαδικό Θεό.
Έγραφα την 2α Φεβρουαρίου 2023,
εορτή της Υπαπαντής
του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού,
στο Μητροπολιτικό Οίκημα
της Ιεράς Μητροπόλεως Ναυπάκτου
† Ο Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος
Περιεχόμενα
Πρόλογος
1. Η θεολογία του δώρου
1. Η έννοια του δώρου
2. Η κτίση, η ενανθρώπηση και η οικογένεια ως δώρα του Θεού
3. Το δώρο ως σταυρός και ο σταυρός του δώρου
2. Η θεολογική καταιγίδα στο βιβλίο του Ιώβ
1. Εισαγωγικά
2. Το περιεχόμενο του βιβλίου
3. Τα μηνύματα του βιβλίου
4. Οι τρεις τύποι θεολογίας
5. Μερικά σημεία από το κείμενο του βιβλίου
6. Συμπεράσματα
3. Το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας στους αποστολικούς χρόνους
1. Ο Μυστικός Δείπνος κατά τους τρεις πρώτους Ευαγγελιστές
2. Η σύνδεση της θείας Κοινωνίας με όλη την θεολογία της Εκκλησίας, κατά τον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο
α) Πλύση των ποδών και ο Μυστικός Δείπνος
β) Η διδασκαλία του Χριστού κατά τον Μυστικό Δείπνο
γ) Η αρχιερατική προσευχή του Χριστού
δ) Σύνδεση μεταξύ Φωτός, κοινωνίας μεταξύ των Χριστιανών και θείας Κοινωνίας
ε) Η εσχατολογική θεία Ευχαριστία
3. Η θεία Ευχαριστία στην πρώτη εκκλησιαστική κοινότητα των Ιεροσολύμων, κατά τις Πράξεις των Αποστόλων
4. Η χαρισματική Εκκλησία της Κορίνθου
α) Η τέλεση της θείας Ευχαριστίας και οι προϋποθέσεις συμμετοχής σε αυτήν
β) Ο καθορισμός του τυπικού των χαρισμάτων στην θεία Ευχαριστία
Επίλογος
4. Η χριστιανική άσκηση στην καθημερινή ζωή
1. Οι Μακκαβαίοι παίδες
2. «Ομολογουμένως αυτοκράτωρ εστί των παθών ο ευσεβής λογισμός»
3. Η διαχείριση των λογισμών κατά τον π. Παίσιο
4. Συζήτηση μετά την Ομιλία
α) Η πνευματική εγρήγορση
β) Η εύρεση καταλλήλων πνευματικών πατέρων
γ) Η νοερά προσευχή
δ) Η διδασκαλία του Γέροντος Σωφρονίου για την προσευχή και την αντεστραμμένη πυραμίδα
ε) Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης για τους λογισμούς και την νοερά προσευχή
5. «Και ο άγιος αγιασθήτω έτι»
1. Ο άγιος
2. «Αγιασθήτω έτι»
3. Φανερώσεις της αγιότητος
4. Σύγχρονοι άγιοι
6. Η πνευματική υπέρβαση των συγχρόνων προβλημάτων
1. Οι όροι υπέρβαση, υπερβατισμός και υπερβατολογική αρχή
2. Τρία επίκαιρα ζητήματα που επηρεάζουν τον εκκλησιαστικό χώρο
α) Ο σχετικισμός
β) Τα πορίσματα της σύγχρονης επιστήμης
γ) Τα ανθρώπινα δικαιώματα
3. Η χριστιανική αντιμετώπιση των συγχρόνων προβλημάτων
α) Στην φυλακή των Φιλίππων
β) Μηνύματα από την προς Φιλιππησίους Επιστολή του
7. «Η νοερά και ουρανοδρόμος άνοδος»
1. Μερικά εισαγωγικά
2. Οι βαθμίδες της ουρανοδρόμου ανόδου
α) Η έναρξη της αναβάσεως στο όρος Κυρίου
β) Τα διάφορα στάδια της ουρανοδρόμου ανόδου
γ) Το τέλος της ουρανοδρόμου ανόδου
8. Η μέθεξη του μυστηρίου του Σταυρού και της Αναστάσεως του Χριστού.. κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή
1. Η διδασκαλία του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού για την θεραπεία του ανθρώπου
2. Ο Σταυρός και η Ανάσταση του Χριστού στην ζωή μας
α) Το τελευταίο Πάσχα του Χριστού
β) Η συμμαχία μεταξύ Πιλάτου, Ηρώδου και Ιουδαίων
γ) Η τρίγλωσση επιγραφή του Σταυρού
δ) Σταύρωση, Ταφή, Ανάσταση του Χριστού
ε) Το Δεσποτικόν μνημείον
στ) Πάσχα, η διάβαση του Λόγου στον νού
Συμπέρασμα
9. Η ποιμαντική διακονία κατά τον άγιο Νεκτάριο, Επίσκοπο Πενταπόλεως
1. Τα προσόντα των Ποιμένων της Εκκλησίας
α) «Θρησκευτικά προσόντα»
β) «Διανοητικά προσόντα, φυσικά και επίκτητα»
γ) «Σωματικά προσόντα»
2. Η ποιμαντική διακονία των μοναχών
10. Ο Μητροπολίτης Δρυινουπόλεως Σεβαστιανός, όπως τον γνώρισα
1. Ιεροκήρυξ της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων
2. Μητροπολίτης Δρυινουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης
3. Η αδελφική φιλία των δύο Πνευματικών μου Πατέρων
4. Ο π. Σεβαστιανός ως Ορθόδοξος πατριώτης
11. Ο μακαριστός Μητροπολίτης Πέτρας Νεκτάριος
1. Η αυτοβιογραφία του μακαριστού Μητροπολίτου
2. Η αλληλογραφία μας κατά τον καιρό της ασθενείας του
12. Ο π.Μωϋσής ο αγιορείτης ως παραδοσιακός θεολόγος από ανέκδοτες επιστολές του
1. «Μια θολή νεόκοπη θεολογία»
2. «Γνήσιος θεολογικός λόγος»
3. «Σώζουσα ορθόδοξη παράδοση»
4. «Νεοαγιοπατερική σκέψη»
5. «Κάθαρση, φωτισμός, θέωση»
6. «Λαμπρός Ιεράρχης της Εκκλησίας της Ελλάδος»
7. «Αγιορείτης ησυχαστής και μεγάλος εμπειρικός θεολόγος του εικοστού αιώνος»
8. «Όντως μεγάλος θεολόγος»
9. «Άσπιλο ορθόδοξο ήθος»
13. Ο Πρωτοψάλτης Σωτήρης Τάττης
1. Οι αναμνήσεις μου από τον Σωτήρη Τάττη
2. Ο δεκάλογος του άγραφου τυπικού της Εκκλησίας για τον ιεροψάλτη
3. Η εκκλησιαστική ψαλτική κατά τον άγιο Παίσιο
14. Ο Χαρίλαος Ταλιαδώρος και «η των ψαλμών ιερολογία»
15. «Ένα ταξείδι από τον Ιουδαισμό στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό»
1. Βιογραφικά στοιχεία του συγγραφέως
2. Η αποκάλυψη του Χριστού
3. Η προσέλευσή του στον Προτεσταντισμό
4. Η πορεία του στην Ορθόδοξη Εκκλησία
5. Η έννοια της σωτηρίας
α) Αμαρτία - συγχώρηση
β) Προπατορικό αμάρτημα
γ) Σωτηρία του ανθρώπου
δ) Παράδεισος και Κόλαση
Επίλογος
16. Σημαντική συνάντηση με τρεις ευλογημένους ανθρώπους στην Κρήτη
1. Γερόντισσα Γαλάτεια
2. π. Θεόδωρος, ερημίτης και σπηλαιώτης
3. Γέρων Αναστάσιος Κουδουμιανός
